อ่าวตราดเป็นระบบนิเวศชายฝั่งทะเล ที่มีลักษณะกึ่งปิด อ่าวตราดครอบคลุมพื้นที่ปกครอง 8 ตำบลของอำเภอเมืองตราด จังหวัดตราด คือ ตำบลอ่าวใหญ่ ตำบลห้วงน้ำขาว ตำบลหนองคันทรง ตำบลเนินทราย ตำบลท่าพริก ตำบลตะกาง ตำบลชำราก และตำบลแหลมกลัด และ 3 ตำบลที่เป็นพื้นที่ข้างเคียงคืออำเภอคลองใหญ่ ประกอบด้วย ตำบลหาดเล็ก ตำบลคลองใหญ่ และตำบลไม้รูด อาชีพหลักของชาวบ้านที่อาศัยรอบอ่าวตราด คืออาชีพประมง ส่วนใหญ่เป็นประมงขนาดเล็ก ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรทะเลและชายฝั่งทำให้มีเรือประมงพาณิชย์ทั้งในพื้นที่และนอกพื้นที่เข้ามาทำการประมงในบริเวณอ่าวตราดเพิ่มขึ้น ขณะที่ชาวประมงในอ่าวตราดก็เพิ่มมากขึ้น ทรัพยากรทะเลเสื่อมโทรม อีกทั้งการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมาอากาศ ก็ส่งผลต่อการทำการประมงชายฝั่งเช่นกัน
จากการทำงานที่ผ่านมา มูลนิธิฯได้เห็นถึงศักยภาพของชาวประมงผ่านกระบวนการทำงาน และได้เห็นถึงแหล่งที่มาขององค์ความรู้ของชุมชน ทั้งที่เกิดจากความรู้ที่สั่งสมจากบรรพบุรุษ และประสบการณ์จากการประกอบอาชีพ รวมทั้งความรู้ใหม่ที่เกิดจากการเรียนรู้ร่วมกับคนภายนอกชุมชน สิ่งเหล่านี้ทำให้ชาวประมงหลายกลุ่มเริ่มที่จะปรับตัวเองและตั้งรับกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นได้มากขึ้น แต่สิ่งที่ยังไม่เห็นเป็นรูปธรรมชัดเจนคือ การนำเอาความรู้เหล่านั้นส่งผ่าน หรือถ่ายทอดไปสู่กลุ่มคนที่กว้างขึ้น รวมทั้งทบทวน การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ระหว่างกันเอง ทั้งในด้านการประกอบอาชีพ การจัดการทรัพยากรทะเลและชายฝั่ง รวมทั้งการปรับตัวต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ นั่นเป็นเพราะความรู้เหล่านั้นไม่ได้ถูกสกัดออกมาเป็นเรื่องราวที่สื่อสารและเผยแพร่ออกไป จึงทำให้ความรู้ยังคงจำกัดอยู่กับเฉพาะกลุ่มคน แต่อาจจะไม่ได้สร้างความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจริงในวงกว้าง สิ่งเหล่านี้จะมีประโยชน์มากยิ่งขึ้นหากได้มีการรวบรวมและวิเคราะห์ร่วมสถานการณ์ปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลง รวมทั้งจัดเป็นชุดความรู้ต่างๆ ออกมาเผยแพร่สู่สาธารณะอย่างเป็นระบบ เพื่อให้เกิดการจัดการทรัพยากรทะเลและชายฝั่งอย่างยั่งยืนโดยการมีส่วนร่วมของชุมชน
วัตถุประสงค์ของโครงการ
- เพื่อรวบรวมและพัฒนาฐานข้อมูลและสื่อการเรียนรู้องค์ความรู้ในการใช้และการอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรทะเลและชายฝั่ง
- เพื่อยกระดับความรู้ความสามารถชุมชนชายฝั่งในการมีส่วนร่วมอนุรักษ์ฟื้นฟูทรัพยากรทะลและชายฝั่งทั้งในพื้นที่เป้าหมายที่ได้รับการ สนับสนุนจาก MFF และชุมชนรอบอ่าวตราด และวางรากฐานการเชื่อมโยงเครือข่ายชาวประมงในชุมชนรอบอ่าวตราด
พื้นที่ในการดำเนินการ
โครงการนี้มีพื้นที่เป้าหมายหลัก 2 ตำบลคือ ตำบลไม้รูด อำเภอคลองใหญ่ และตำบลแหลมกลัด อำเภอเมือง จังหวัดตราด ทั้งฝั่งตะวันออกในจังหวัดพัทลุง และฝั่งตะวันตกในจังหวัดตรัง
พื้นที่เป้หมายรองประกอบด้วย ตำบลหาดเล็ก ตำบลคลองใหญ่ ในอำเภอคลองใหญ่ และ ตำบลอ่าวใหญ่ ตำบลห้วงน้ำขาว ตำบลหนองคันทรง ตำบลเนินทราย ตำบลท่าพริก ตำบลตะกาง ตำบลชำราก ในอำเภอเมือง